De Bevrijding van Apeldoorn

Ook Apeldoorn viert 75 jaar bevrijding. En eert de Canadezen, aan wie we de vrijheid te danken hebben. Er vinden talloze activiteiten plaats. Van klein tot groot. Een aanrader is de Canadian Walk: een gemarkeerde route met verhalen over de oorlog en de bevrijding.

Murray Parmiter - Hij was erbij

Achttien jaar is de Canadese jongen Murray Parmiter, als hij zich vrijwillig meldt. Hij wordt ingedeeld bij het Hastings and Prince Edward Regiment. Na een korte opleiding tot soldaat komt hij via Italië in Nederland terecht. In april 1945 steekt hij met zijn bataljon de IJssel over om de Veluwe te bevrijden.

Bevrijding van Apeldoorn
Na de verovering van Twello en Teuge willen de Canadezen doorstoten richting Apeldoorn. Maar in de nacht van 13 op 14 april stokt de opmars. Ook de volgende dagen zit het tegen. Pas op 17 april bevrijden de Canadezen de stad. Parmiter is daarbij. Hij gaat met zijn bataljon echter snel door richting Paleis Het Loo om de bossen langs de Amersfoortseweg te zuiveren van Duitse sluipschutters. In die gevechten wordt zijn vriend Pomeroy gedood.

Heel leven achter zich
Parmiter maakt ook de bevrijding van Hilversum en Amsterdam mee. Als de klus in Nederland erop zit, kan hij echter nog niet naar huis. Hij dient nog negen maanden in Duitsland. Pas in juni 1946 komt hij terug in Canada. Hij is dan 21 jaar en heeft al een heel leven achter zich. Spoedig daarna gaat hij weer aan het werk en pakt hij de draad weer op.

Genieten van waardering
In de jaren die volgen, komt Parmiter regelmatig naar ons land. Hij bezoekt de Canadese oorlogsbegraafplaats in Holten en gaat naar de plekken waar hij heeft gevochten. ‘Ik kom graag naar Nederland, omdat ik hier vrienden heb gekregen’, zegt hij in een interview. ‘Maar ook om te genieten van de waardering tijdens de defilés, zoals in 1990 en 1995.’ De oorlog heeft hem niet veranderd, vindt hij. Maar als hij vertelt van de dood van zijn vriend Pomeroy, schieten de tranen in zijn ogen.


Murray Parmiter is in 2006 overleden.

Meer activiteiten rondom de bevrijding van Apeldoorn

  • AFGELAST - Bevrijdingsfestival Apeldoorn

    Muziekfestival op het Zwitsalterrein voor jong en oud. Met een uitgebreid programma voor kinderen en diverse foodtrucks die zorgen voor een goedgevulde maag. Dinsdag 5 mei, toegang gratis.

    Meer info over het Bevrijdingsfestival
    AFGELAST - Bevrijdingsfestival Apeldoorn
  • UITGESTELD - Canadees Bevrijdingsfestival

    Feestelijk weekend op Paleis Het Loo met een historisch legerkamp, oude legervoertuigen, optredens van artiesten en orkesten, de presentatie ‘Apeldoorn and the war’, schoolborden ‘Peace and Freedom’, show met luchtballonnen, landing van parachutisten, taptoe en nog veel meer. Zaterdag 9 en zondag 10 mei, toegang gratis.

    Meer info over het Bevrijdingsfestival
    UITGESTELD - Canadees Bevrijdingsfestival
  • Rondleiding Het Apeldoornse Bosch

    Volg vanuit het spiksplinternieuwe educatiecentrum Het Apeldoornsche Bosch een gratis audiotour over de aangrijpende geschiedenis van de deportatie van bijna 1300 Joodse gehandicapten en psychiatrische patiënten uit deze instelling. Of ga mee met een rondleiding door het Gidsencollectief op 21 maart, 20 juni of 26 september.

    Meer info over de rondleiding
    Rondleiding Het Apeldoornse Bosch

Tekst door Karlijn van Onzenoort