Tentoonstelling Fré Cohen, grafisch kunstenares

Van 13 januari tot en met 29 april 2023 toont Museum Sjoel Elburg de tentoonstelling ‘Fré Cohen, grafisch kunstenares’. De Joods-Nederlandse Fré Cohen wordt gerekend tot een van de belangrijkste vooroorlogse grafisch kunstenaars. De expositie is de eerste in een rij van drie exposities in het kader van het vijftienjarig bestaan van Museum Sjoel Elburg (2008-2023).

Fré Cohen (1903-1943) groeide op in een diamantbewerkersgezin en woonde bijna haar hele leven in Amsterdam. Zoals veel Amsterdamse Joden heeft zij de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. Ondanks dat het werken haar na het uitbreken van de oorlog vrijwel onmogelijk werd gemaakt, bleef ze tot het verraad van haar onderduikadres op 9 juni 1943 actief als kunstenares. Op dat moment slikte ze de pillen met gif die ze vanaf het moment dat het naziregime dreigend werd altijd bij zich droeg.

Al tijdens haar leven werd Fré Cohen gerekend tot een van de belangrijkste grafische vormgeefsters van Nederland. In haar werk komen zowel de vormentaal als de idealen van de Amsterdamse School terug. Zij ontwierp grafisch drukwerk in opdracht voor bedrijven, de gemeente Amsterdam en voor socialistische bewegingen zoals de SDAP, vakbonden en coöperaties.

Ook maakte Fré Cohen veel ander werk: ex librissen, houtsneden, tekeningen, penningen en schilderijen. Op de tentoonstelling in Museum Sjoel Elburg zijn alle grafische technieken uit haar oeuvre vertegenwoordigd en is een film over haar leven te zien.

Het werk van Fré Cohen en haar leven vertellen het verhaal van vooroorlogs Amsterdam. Vrouwen emancipeerden en de arbeidersklasse streed voor een beter bestaan. Op de tentoonstelling is te zien dat Fré Cohen hierin een actieve rol had.

Toen in 1933 de nationaalsocialisten in Duitsland de macht grepen, kwam er een vluchtelingenstroom naar Nederland op gang. De sociaal bewogen Fré Cohen zette zich in voor de veelal Joodse vluchtelingen. Vanaf die tijd werd haar Joodse identiteit belangrijker, ook in haar werk.

Zo ontwierp ze in 1935 het affiche voor de Historische Tentoonstelling ter viering van het 300-jarig bestaan van de Hoogduitsche Joodsche Gemeente. In datzelfde jaar illustreerde ze ook de artikelenreeks ‘Zwerftochten door Klein-Jeruzalem’ voor het Nieuw Israëlitisch Weekblad waarin Joseph Gompers het Joodse Amsterdam uit die tijd omschreef.  

‘Fré Cohen, grafisch kunstenares’ is een tentoonstelling van Museum Het Schip.
De catalogus bij deze tentoonstelling is verkrijgbaar in de museumwinkel.
Hetzelfde geldt voor ‘De Letterkast’ van Edith Brouwer, een in 2021 verschenen roman over het leven van Fré Cohen.